Η ελληνική οικονομία στραγγαλίζεται από τις περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, που αφαιρούν συνεχώς ρευστότητα και προβλέπεται δραματική επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης. Η κοινωνία οδηγείται σε κοινωνική εξαθλίωση. Οπως επισημαίνεται στο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων της Alpha Bank, η τρόικα σπρώχνει την Ελλάδα σε οικονομικό κράχ καθυστερώντας «αναίτια» την καταβολή της δόσης των 31,5 δισ. ευρώ. Η καθυστέρηση αυτή οδηγεί σε ακόμη μεγαλύτερη ύφεση και ανεργία, γεγονός που θα προκαλέσει «τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα λόγω της διατάραξης των θεσμών και των μηχανισμών λειτουργίας της αγοράς ως συνόλου». Παράλληλα τo ΙΝΕ ΓΣΕΕ στην ετήσια(2012) έκθεση του για την ελληνική οικονομία, διαπιστώνει δραματική μείωση των μισθών(στο 49% ο κατώτατος έναντι των χωρών της ΕΕ) και της αγοραστικής δύναμης από τα εισοδήματα (μειώθηκε, στην διετία 2010-2011, κατά 22,8%) αλλά και έκρηξη της ανεργίας( εκτιμάται ότι θα φθάσει στο τέλος του 2013, το 29% στατιστικά, ενώ το πραγματικό ποσοστό θα έχει εκτιναχθεί στο 34%).
Σε μια αποκάλυψη-σόκ το ΙΝΕ ΓΣΕΕ προβλέπει την κατάρρευση των συνταξιοδοτικών παροχών. Συμφωνα με αυτή στην Ελλάδα, την περίοδο 2010-2060 ο αριθμός των συνταξιούχων θα αυξηθεί κατά 70%, όταν την ίδια περίοδο η αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών δεν θα είναι μεγαλύτερη του 2,5%, μετατρέποντας σταδιακά την συνταξιοδοτική παροχή σε συνταξιοδοτικό βοήθημα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων. Σημειώνεται οτι απο το 2015 προβλεπεται η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων(βασική απο τον κρατικο προϋπολογισμό και αναλογική απο εισφορές) που θα οδηγήσει σε μείωση τους. Οπως σημειώνει ο επιστημονικός διευθυντής του ΙΝΕ ΓΣΕΕ καθηγητής Σάββας Ρομπόλης ''η επιδίωξη ελέγχου της αύξησης των συνταξιοδοτικών δαπανών στην Ελλάδα από τους δανειστές της χώρας κατά την περίοδο 2010-2060 (από 24,1% του ΑΕΠ σε 17,4% του ΑΕΠ το 2060) κατά 7% περίπου του ΑΕΠ, παράλληλα με την αύξηση κατά 70% του συνταξιοδοτικού πληθυσμού, σηματοδοτεί την προοπτική κατάρρευσης του επιπέδου των συνταξιοδοτικών παροχών (κύριων, επικουρικών, κοινωνικών επιδομάτων, εφάπαξ, κλπ) και γενικότερα των κοινωνικών υπηρεσιών (μείωση κατά 35% των δημόσιων δαπανών υγείας 2010-2012), ως συμβολή στη μείωση των ελλειμμάτων των ασφαλιστικών ταμείων και στον περιορισμών της απόκλισης του λόγου δημόσιο χρέος προς ΑΕΠ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά την περίοδο από Μάιο 2010 μέχρι Ιούνιο 2012 οι περικοπές των κύριων και επικουρικών συντάξεων ανήλθαν συνολικά στο επίπεδο των 4,2 δις ευρώ, ενώ στο πρόγραμμα περικοπών και λιτότητας των 11,6 δις ευρώ για την περίοδο 2013-2014, οι περικοπές κύριων, επικουρικών συντάξεων, εφάπαξ και κοινωνικών επιδομάτων αντιστοιχούν στο 43% του συνολικού ποσού, δηλ. 5,5 δις ευρώ. Επιπλέον, κατά την περίοδο 2010-2011, οι μειώσεις μισθών του δημοσίου ανήλθαν στα 3,5 δις ευρώ και του ιδιωτικού τομέα ανήλθαν στα 3 δις ευρώ. Με άλλα λόγια, την περίοδο 2010-2011 οι περικοπές των συντάξεων και οι μειώσεις των μισθών ανήλθαν αθροιστικά σε 16,2 δις ευρώ δηλ. 8% του ΑΕΠ χωρίς να έχει μειωθεί η ανεργία, το δημόσιο χρέος και η ύφεση. Ο κ. Ρομπόλης επισημαίνει παράλληλα οτι ''οι νομοθετικές παρεμβάσεις που συντελέσθηκαν τα τελευταία 20 χρόνια (1998-2008) στην Ελλάδα και στα άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρά την μείωση του επιπέδου των συντάξεων από 7%-20%, δεν κατόρθωσαν να υποστηρίξουν την οικονομική κατάσταση των κοινωνικο-ασφαλιστικών συστημάτων, ιδιαίτερα, ενόψει των νέων δεδομένων και των συνεπειών της ύφεσης. Έτσι, η αύξηση της ανεργίας (24% το 2012, δηλ. 1.200.000 άτομα) και η μείωση των μισθών στερεί την κοινωνική ασφάλιση από πόρους της τάξης των 9,5 δις ευρώ, η εισφοροδιαφυγή από την αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία καθώς και από τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης με 8,5 δις ευρώ και η μη καταβολή των οφειλών του κράτους από το 1993 στα ασφαλιστικά Ταμεία (12 δις ευρώ) συρρικνώνουν σοβαρά την οικονομική κατάσταση της κοινωνικής ασφάλισης.
Παράλληλα θα πρέπει να τονιστει οτι απώλειες πολλών δισεκατομμυρίων είχαν τα ασφαλιστικά ταμεία από το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων υπό ελληνικό και ξένο δίκαιο (το λεγόμενο PSI) με αποτέλεσμα να βρίσκονται κυριολεκτικά σε άθλια οικονομική κατάσταση. Οι συνολικές απώλειες των ασφαλιστικών ταμείων, με βάση τις τρέχουσες τιμές των τίτλων που έχουν στην κατοχή τους, ξεπερνούν τα 12 δισεκατομμύρια ευρώ ή το 73% της ονομαστικής αξίας τους πριν το PSI! Οπως σημειώνει ο κ. Ρομπόλης, η τάση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα και με την Λευκη Βίβλο που δημοσιεύθηκε το 2012, ειναι η μεγαλύτερη σύνδεση μεταξύ του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης και του προσδόκιμου ορίου ζωής. Κι αυτό επειδή προβλέπεται οτι τα επόμενα 30 έτη στην ΕΕ θα αυξηθεί το προσδόκιμο όριο ζωής κατα 7 έτη δηλαδή απο 82,5 έτη που ειναι σημερα για τις γυναίκες και 78,5 έτη που ειναι για τους ανδρες. Έτσι -προσθέτει ο κ. Ρομπόλης-στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες είμαστε μάρτυρες την τελευταία 20ετια αύξησης των οριων ηλικίας συνταξιοδότησης ή μείωσης των συντάξεων ή αύξησης των εισφορών. Η εναλλακτική πρόταση σε αυτες τις περιοριστικές πολιτικές για την μακροχρονια βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικων συστηματων στην Ευρωπη ειναι η αναζήτηση νέων πόρων εκτός ασφαλιστικού συστήματος, καταλήγει ο κ. Ρομπόλης. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΕ ΓΣΕΕ για την ελληνικη οικονομια το 2012, στην ΕΕ τα κράτη-μέλη επιλέγουν σήμερα την προσφιλή και πεπατημένη μέθοδο της εισπρακτικής και αναποτελεσματικής (εκ του αποτελέσματος) λογικής για την χρηματοδότηση του ελλείμματος και την εξασφάλιση πόρων με τρόπους (μείωση των συνταξιοδοτικών παροχών και επιδείνωση των όρων και των συνθηκών συνταξιοδότησης) που διευρύνουν το κοινωνικό έλλειμμα και συρρικνώνουν, τις προϋποθέσεις κοινωνικής συνοχής και σύγκλισης, μετατρέποντας σταδιακά το ευρωπαϊκό πρότυπο του κράτους-πρόνοιας σε πρότυπο κράτους-φιλανθρωπίας.
Ας δουμε ομως ποιοί και πώς θίγονται με τις επικείμενες ανατροπές στο ασφαλιστικό. Ειδικότερα με το νέο πακέτο μέτρων για το 2013-2014 προβλέπεται νεα μείωση των συντάξεων. Προβλέπεται νέα μείωση των συντάξεων 1.000 ευρώ και πάνω (αθροιστικά κύρια και επικουρική) και από το πρώτο ευρώ. Η κλίμακα προβλέπει παρακρατήσεις εισφορών από 1.000.000 συνταξιούχους ως εξής:
-Από τα 1.000 ευρώ - 1.500 ευρώ εισφορά 2%, δηλ. αν η κύρια και η επικουρική σύνταξη είναι 1.400 ευρώ, θα παρακρατούνται 28 ευρώ τον μήνα.
-Από 1.500,01 - 2.000 ευρώ εισφορά 5% (π. χ σε κύρια + επικουρική 1.800 ευρώ η παρακράτηση θα είναι 90 ευρώ).
-Από τα 2.000,01 ευρώ και πάνω, εισφορά 10% (π.χ. με 2.200 ευρώ κύρια + επικουρική η μηνιαία εισφορά θα είναι 220 ευρώ).
Επίσης στο νεο πακέτο μέτρων προβλέπεται αυξηση γενικού ορίου συνταξιοδότησης στα 67 απο τα 65 έτη. Το μέτρο θα ισχύσει απο το 2013 και θα επιβαρύνει και τα ενδιάμεσα ορια συνταξιοδότησης κατα 2 έτη. Η εφαρμογή του μέτρου άγνωστο παραμένει εάν θα υπάρξουν μεταβατικές διατάξεις ή εξαιρέσεις για κατηγορίες ασφαλισμένων, καθώς σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο η ρύθμιση αναμένεται να επηρεάσει παλαιούς και νέους ασφαλισμένους που δεν έχουν προλάβει να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα, ενώ το μέτρο θα συμπαρασύρει και τα ενδιάμεσα όρια ηλικίας. Οι αλλαγές θα αφορούν σίγουρα τον ιδιωτικό τομέα ενώ ακόμη δεν έχει οριστικοποιηθεί εάν θα αφορά το δημόσιο καθώς κάτι τέτοιο θα προκαλούσε εμπόδια στην εφαρμογή του προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος των δημοσίων υπαλλήλων. Η αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης σίγουρα θα γίνει σε δύο δόσεις: το όριο ηλικίας θα πάει στο 66ο έτος από την 1η Ιανουαρίου 2013 και στο 67ο έτος από την 1η Ιανουαρίου 2014. Ουσιαστικά οι παρεμβάσεις στα όρια ηλικίας που έχουν τεθεί επί τάπητος είναι δύο:
1. Η αύξηση του γενικού ορίου συνταξιοδότησης κατά μία διετία, δηλαδή από το 65ο στο 67ο έτος. Το μέτρο αγγίζει το σύνολο των νέων ασφαλισμένων, που μπήκαν στην αγορά εργασίας μετά την 1η Ιανουαρίου 1993. Ωστόσο ανατροπές έρχονται και για χιλιάδες ασφαλισμένους που μπήκαν στην αγορά εργασίας πριν από το 1993 αλλά δεν έχουν προλάβει να θεμελιώσουν δικαίωμα. Να σημειωθεί πως στον δημόσιο τομέα η θεμελίωση γίνεται με 25ετία, ενώ στα ασφαλιστικά ταμεία απαιτείται να συμπληρωθούν τόσο τα έτη ασφάλισης όσο και το όριο ηλικίας (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων).
2. Η αύξηση κατά μία διετία των ειδικών ορίων συνταξιοδότησης, που επιτρέπουν την έξοδο πριν τα 65. Αυτό μεταξύ άλλων θα επηρεάσει όσους παίρνουν μειωμένη σύνταξη, τους εργαζόμενους στα βαρέα αλλά και όσους έχουν 35 έτη ασφάλισης. Το μεγάλο ερώτημα είναι αν τελικά θα υπάρξουν μεταβατικές ρυθμίσεις για τους ασφαλισμένους πριν το 1993 που δεν έχουν προλάβει να θεμελιώσουν δικαίωμα. Έτσι, κατά δύο χρόνια θα αυξηθούν και τα «ενδιάμεσα» όρια ηλικίας που επιτρέπουν την έξοδο πριν από τα 65 έτη. Τυχόν αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης στα 67 θα επηρεάσει άμεσα και όσους ασφαλισμένους θέλουν να αποχωρήσουν με ειδικές διατάξεις (π.χ. μειωμένη σύνταξη, βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα). Μεταξύ άλλων θα επηρεαστούν οι ασφαλισμένοι που έχουν 35ετία. Το διάστημα 2013 έως 2015 προβλεπόταν σταδιακή αύξηση των απαιτούμενων ετών ασφάλισης. Σε περίπτωση που επισπευσθούν οι αλλαγές τη νέα χρονιά θα απαιτούνται 40 έτη ασφάλισης και το 60ό έτος της ηλικίας. Η ρύθμιση αυτή θα ισχύσει σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία και επομένως επηρεάζονται εργαζόμενοι σε ΔΕΚΟ και τράπεζες, μισθωτοί ιδιωτικού τομέα, ελεύθεροι επαγγελματίες και ανεξάρτητα απασχολούμενοι. Στα περισσότερα Ταμεία η μειωμένη σύνταξη καταβάλλεται σήμερα στα 60. Σε περίπτωση που το όριο για πλήρη σύνταξη πάει στα 67, η μειωμένη σύνταξη θα καταβάλλεται στα 62. Η αύξηση αναμένεται να γίνει σε μία διετία, δηλαδή το όριο να πάει στα 61 το 2013 και στα 62 το 2014.
Πως διαμορφώνονται τα όρια ηλικίας από 1.1.2013
ΙΚΑ
Άνδρες ασφαλισμένοι πριν το 1993 (Κάθε έτος εργασίας αντιστοιχεί σε 300 ημέρες ή 300 ένσημα):
- Με 4.500 και στα 65 που ισχύει σήμερα η σύνταξη θα πάει στα 66 το 2013 και στα 67 το 2014
- Με 4.500 και στα 60 μειωμένη η σύνταξη θα πάει στα 61 το 2013 και στα 62 το 2014
- Με 10.000 ημέρες ασφάλισης και στα 64 η σύνταξη θα πάει στα 65 το 2013 και στα 66 το 2014
- Με 10.500 ημέρες ασφάλισης και στα 60 η σύνταξη θα πάει στα 61 το 2013 και στα 62 το 2014
Γυναίκες ασφαλισμένες πριν το 1993:
- Με 4.500 ημέρες ασφάλισης θεμελιώνει δικαίωμα στα 62 σήμερα το 2013 θα πρέπει να συμπληρώσει το 63ο και το 2014 το 64ο
- Με 4.500 μπορεί να πάρει σήμερα μειωμένη στα 57 ενώ το 2013 στα 58 και το 2014 στα 59
- Με 10.000 ένσημα παίρνει πλήρης στα 58 και 6 μήνες και το 2013 στα 59 και 6 μήνες ενώ το 2014 στα 60 και 6 μήνες.
Άνδρες - γυναίκες ασφαλισμένοι πριν το 1993, υπαγόμενοι στο καθεστώς Bαρέων και Aνθυγιεινών Eπαγγελμάτων:
- Με 10.500 παίρνει πλήρης σύνταξη στα 56 και 6 μήνες και μειωμένη στα 54 και 6 μήνες, το 2013 θα πάρει στα 57 και 6 μήνες πλήρης και στα 55 και 6 μήνες μειωμένη, ενώ το 2014 θα πάρει στα 58 και 6 μήνες πλήρη και στα 56 και 6 μήνες μειωμένη.
Γυναίκες ασφαλισμένες πριν το 1993 που υπάγονται στο καθεστώς ασφάλισης των Bαρέων και Aνθυγιεινών Eπαγγελμάτων:
- Με 4.500 ένσημα μπορεί να πάρει σύνταξη στα 57 σήμερα, το 2013 στα 58 και το 2014 στα 59.
Γυναίκες - μητέρες με ανήλικα παιδιά ασφαλισμένες πριν το 1993:
- Με 5.500 ημέρες ασφάλισης μπορεί να πάρει σήμερα πλήρης στα 60 και μειωμένη στα 55, το 2013 61 πλήρης και 56 μειωμένη ενώ το 2014 62 πλήρης και 57 μειωμένη. Σε περίπτωση που μητέρες έχουν θεμελιωμένο δικαίωμα 31/12/2010, δηλαδή έχουν συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης το όριο ηλικίας για να βγουν στη σύνταξη είναι 55 ετών για πλήρη και 50 μειωμένη σύνταξη. Όσες όμως συμπληρώνουν 5.500 ημέρες μέσα στο 2012 τότε βγαίνουν με τα προηγούμενα όρια.
Ελεύθεροι επαγγελματίες:
- Με 37 έτη σήμερα συνταξιοδοτούνται στο 60ο έτος, το 2013 θα συνταξιοδοτηθούν στο 61ο και το 2014 στο 62ο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου